Gãy đầu dưới xương quay là một trong các chấn thương xương thường gặp ở vùng cổ tay xuất hiện các vết nứt hoặc bị gãy. Gãy đầu dưới xương quay thường xảy ra do ngã chống tay với bàn tay duỗi quá mức, đây là nguyên nhân hay gặp nhất. Tai nạn giao thông, tai nạn lao động, bị đánh, ngã cao... là những nguyên nhân thường gặp còn lại. Thường gặp ở người lớn tuổi, phụ nữ mãn kinh, loãng xương hay tai nạn ở người trẻ tuổi.
1. Dấu hiệu cho thấy gãy đầu dưới xương quay cổ tay:
- Biến dạng cổ tay
- Sưng đau, bầm tím vùng cổ tay ngay sau chấn thương, mức độ đau theo thời gian có xu hướng tăng dần và không giảm
- Mất vận động bình thường của cổ tay, không thể thực hiện các cử động tại cổ tay
2. Phương pháp chẩn đoán:
Trước khi thăm khám, người bệnh cần được xử lý gãy xương đúng cách nhằm ngăn di lệch, có thể bao gồm sử dụng nẹp vải, nẹp bột. Các biện pháp này sẽ giúp bất động cẳng tay và bàn tay.
Các dấu hiệu bác sĩ khám thấy để xác định rõ hơn về tình trạng gãy xương, mức độ tổn thương của bạn:
2.1 Kiểm tra lâm sàng:
Có tiếng kêu lạo xạo xương ở ổ gãy khi cử động: là một dấu hiệu chắc chắn có gãy xương
Ấn có điểm đau chói vùng đầu dưới xương quay
Tê bì, giảm cảm giác bàn ngón tay: dấu hiệu có thể gặp nếu bị chèn ép hay tổn thương thần kinh
Mất mạch quay, đầu ngón tay tím tái: dấu hiệu nghi ngờ tổn thương hay chèn ép mạch máu.
2.2 Chẩn đoán hình ảnh:
Khi chẩn đoán cần chụp phim Xquang để xác định tổn thương giúp cho điều trị. Trên phim Xquang có thể phát hiện các kiểu gãy và tổn thương như: kiểu gãy đầu dưới xương quay gãy ngoài khớp, di lệch lên trên, ra sau, ra ngoài; các tổn thương phối hợp: gãy đầu dưới xương trụ,mẻ mỏm trâm trụ,gãy xương thuyền, trật khớp quay – trụ dưới...
CT chụp khi tổn thương nghi ngờ phạm khớp. CT mạch máu khi nghi ngờ có tổn thương rách hay chèn ép gây hẹp mạch máu
MRI khảo sát tốt các tổn thương mô mềm, dùng để khảo sát các tổn thương như dây chằng, gân cơ vùng cổ tay.
Chẩn đoán sớm và điều trị sớm nhằm giảm nguy cơ tổn thương tay. Nếu để càng lâu không điều trị mà không may tay bạn gặp phải biến chứng thì gây nên hậu quả khó tránh.
3. Biến chứng có thể gặp phải:
- Rối loạn dinh dưỡng: Đây là hiện tượng rối loạn lưu thông máu cục bộ ở tay xuất hiện sau chấn thương hay viêm tấy.
- Hội chứng ống cổ tay:
- Do gãy đầu dưới xương quay di lệch, chèn ép thần kinh giữa.
- Bệnh nhân tê mặt lòng ngón I, II, III, và nữa ngoài ngón IV, teo ô mô cái, yếu đối chiếu ngón I
- Thoái hoá khớp: Gây nên đau, thường do gãy nội khớp
- Cal lệch: Cal lệch thường xảy ra theo hướng di lệch ban đầu bao gồm gập góc, ngắn xương hoặc mất góc nghiêng trụ. Biến chứng này ảnh hưởng lớn đến sự truyền lực qua khớp cổ tay và khớp quay trụ dưới, gập góc về phía lưng quá mức sẽ làm hạn chế gập và duỗi quá mức, gây đau khớp quay cổ tay và bán trật cổ tay, đặc biệt là người vận động cổ tay nhiều.
4. Phương pháp điều trị gãy đầu dưới xương quay:
4.1 Điều trị bảo tồn:
Chỉ định bó bột cho những bệnh nhân lớn tuổi, nhiều bệnh lý nền nặng, gãy không di lệch hay ít di lệch.
Thời gian lành xương trung bình của đầu dưới xương quay là 6 – 8 tuần. Thời gian này có thể nhanh hơn ở người trẻ và trẻ em. Ở người lớn tuổi, phụ nữ mãn kinh, loãng xương thời gian này có thể lâu hơn.
4.2 Phẫu thuật:
Phẫu thuật được chỉ định cho các trường hợp gãy thấu khớp, gãy di lệch nhiều nắn kín thất bại, gãy hở, có kèm gãy xương cổ tay, tổn thương mạch máu thần kinh và điều trị bảo tồn thất bại.
Các bác sĩ sẽ rạch da vị trí ngay trên ổ gãy, bóc tách tổ chức phần mềm bộc lộ ổ gãy. Nắn chỉnh ổ gãy về vị trí giải phẫu, sau đó cố định bằng phương tiện kết hợp xương như: Kim Kirschner, nẹp vít,…
Thời gian phẫu thuật và nằm viện đối với một gãy xương kín, không biến chứng thường từ 3-5 ngày. Với loại gãy xương hở hay gãy có kèm biến chứng thần kinh mạch máu thì thời gian theo dõi và hồi phục lâu hơn. Có thể mất tới 2 tuần hoặc lâu hơn.
Thời gian lâu hay mau phụ thuộc vào chính cơ thể bạn và đáp ứng của cơ thể với tình trạng bệnh. Tổng trạng chung bạn tốt thì các biến chứng vẫn có thể phục hồi nhanh hơn.
Thời gian lành xương ở người mổ đặt dụng cụ nẹp ốc thì nhanh hơn. Bệnh nhân quay trở lại sinh hoạt và làm việc sớm hơn, không cần phải mang nẹp hay bó bột vì dụng cụ cố định nằm ngay trong xương.
Sau khi mổ bạn sẽ hết đau nhanh hơn, có thể tập lại cổ tay sớm hơn. Vì thế chức năng tay có lại như ban đầu sớm hơn so với bó bột.
Gãy đầu dưới xương quay là chấn thương thường gặp, không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, chấn thương này dễ gây nhiều biến chứng. Do đó, ngay khi bị thương, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.
Bệnh viện Đa Khoa Phương Chi được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại, có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa kinh nghiệm và quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện có thể giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục, sơm ổn định sức khỏe để trở lại công việc và cuộc sống hàng ngày.
